شرکت دیاکو پایش پارس با همکاری مراکز علمی و پژوهشی کشور در حوزه شناسایی، ارزیابی و کنترل عوامل زیان آور محیط کار آماده فعال می باشد.
محیطهای کاری بهویژه در صنایع، کارگاهها، معادن و حتی دفاتر اداری میتوانند حاوی عوامل زیانآور مختلفی باشند که سلامت جسمی، روانی و رفاه کارکنان را تهدید میکند. این عوامل اگر بهدرستی شناسایی و کنترل نشوند، منجر به بیماریهای شغلی، حوادث کاری، کاهش بهرهوری و هزینههای سنگین برای کارفرما و نیروی کار خواهند شد.
عوامل زیانآور محیط کار به کلیه فاکتورهایی گفته میشود که در صورت تماس یا مواجههی بیش از حد مجاز، میتوانند به سلامت جسمی یا روانی کارکنان آسیب وارد کنند. این عوامل بسته به ماهیتشان به چهار دسته اصلی تقسیم میشوند:
عوامل فیزیکی ( شامل صدا، ارتعاش، میدان های الکترومغناطیس، پرتوها و..)
عوامل شیمیایی( شامل گازها، بخارات، دودها، مهها و گرد وغبارها که میتوانند از راههای استنشاقی، پوستی یا گوارشی وارد بدن شوند. (مثال: سیلیس، آزبست، بخارات حلالها، گازهای سمی مانند CO و H₂S.))
عوامل ارگونومیکی ( عوامل مرتبط با طراحی نامناسب ایستگاه کار، حرکات تکراری، وضعیتهای بدنی غلط، حمل دستی بار. ( مثال: خم شدن مکرر، بلند کردن بارهای سنگین بدون کمک مکانیکی، طراحی نامناسب میز کار.))
عوامل روانی – اجتماعی (شامل عوامل استرسزا مانند فشار کاری بالا، کمبود حمایت اجتماعی، نبود امنیت شغلی و مشکلات ارتباطی.( مثال: زمانهای تحویل کوتاه، ساعات کاری طولانی، تعارضات بین فردی.))
– پیشگیری از بروز بیماریهای شغلی مانند کمشنوایی، بیماریهای ریوی، سرطانهای شغلی و اختلالات اسکلتی عضلانی.
– کاهش غیبتهای کاری و هزینههای درمانی.
– افزایش بهرهوری و رضایت شغلی.
– رعایت الزامات قانونی و استانداردهای ملی و بینالمللی.
– ارتقای اعتبار اجتماعی و حرفهای سازمان.
کنترل مؤثر عوامل زیانآور نیازمند یک رویکرد سیستماتیک است که شامل مراحل زیر است:
شناسایی: بازدید میدانی، بررسی فرآیندها، مطالعه مواد اولیه و محصولات جانبی.
اندازهگیری و ارزیابی: استفاده از دستگاههای اندازهگیری تخصصی (صدا سنج، پرتو سنج، پمپ نمونهبرداری هوا و …) و مقایسه با حدود مجاز مواجهه شغلی.
تحلیل نتایج: تعیین میزان خطر و اولویتبندی عوامل برای کنترل.
کنترل عوامل زیانآور بر اساس اصل سلسلهمراتب کنترل (Hierarchy of Controls) انجام میشود که بهترتیب از مؤثرترین تا کممؤثرترین به شرح زیر است:
۱) حذف (Elimination) بهترین روش کنترل. حذف کامل ماده یا فرآیند خطرناک. مثال: حذف محل کار با نویز بالا و جایگزینی با فناوری جدید کمصدا.
۲) جایگزینی (Substitution) جایگزینی ماده یا فرآیند خطرناک با ماده کمخطرتر. مثال: استفاده از رنگهای پایه آب بهجای رنگهای حلالی.
۳) کنترلهای فنی – مهندسی (Engineering Controls) تغییر در طراحی فرآیند، تجهیزات یا محیط کار. مثال: نصب سیستم تهویه موضعی، عایقبندی منابع صدا، اتوماسیون فرآیند. —
۴) کنترلهای مدیریتی – اداری (Administrative Controls) تغییر در شیوههای کار و مدیریت منابع انسانی. مثال: کاهش زمان مواجهه، اجرای شیفتکاری مناسب، آموزش کارکنان. —
۵) تجهیزات حفاظت فردی (Personal Protective Equipment – PPE) آخرین خط دفاعی. استفاده از وسایل حفاظت فردی در مواقعی که حذف یا کاهش خطر بهطور کامل امکانپذیر نیست. مثال: ماسک فیلتردار، گوشی صداگیر، دستکش مقاوم، عینک ایمنی.
نتیجهگیری کنترل عوامل زیانآور محیط کار نهتنها یک الزام قانونی بلکه یک وظیفه انسانی و اخلاقی برای کارفرمایان و مدیران است. سرمایهگذاری در این حوزه موجب حفظ سلامت کارکنان، افزایش رضایت شغلی، کاهش هزینههای درمانی و ارتقای بهرهوری میشود.
به یاد داشته باشیم: «محیط کاری سالم = نیروی انسانی سالم = سازمانی پایدار و موفق»
شرکت دیاکو پایش پارس با همکاری مراکز علمی و پژوهشی کشور در حوزه کنترل عوامل زیان آور محیط کار آماده همکاری با صنایع و سازمانهای مختلف میباشد، خدمات قابل ارائه در این حوزه به شرح ذیل میباشد.
